Omdat bruggen, wegen, stations en andere bouwwerken in de oorlog doelwit zijn geweest voor bombardementen is de kans aanwezig dat er juist op deze plaatsen zogenaamde NGE (Niet Geëxplodeerde Explosieven) in de bodem aanwezig zouden kunnen zijn. Om een goed profiel van de bodem te kunnen krijgen en veilig te kunnen werken wordt vaak besloten om de uitvoering van een sondeeronderzoek te combineren met een magnetometing. Dit is ook mogelijk in het veld, op het spoor en op het water.
De sonderingen zijn uitgevoerd met een sondeerconus (meetpunt) met een magneto-element. Op deze manier worden de metingen gecombineerd met het in kaart brengen van metalen voorwerpen vanaf waterbodem tot einde meting.
Bij de bomdetectiesonderingen is vaak een speciale OCE deskundige (Opsporing Conventionele Explosieven) aanwezig bij het onderzoek.
Aanleidingen voor het uitvoeren een vooronderzoek naar en vervolgens het zo nodig opsporen en ruimen van CE:
Spontane vondst van een niet gesprongen explosief (NGE)
Het vermoeden dat in een bepaald gebied niet gesprongen explosieven in de (water)bodem zitten
Meer informatie over NGE:
Niet Gesprongen Explosieven (NGE)
Niet gesprongen explosieven (NGE) in de bodem zijn enerzijds afkomstig van bombardementen en gevechtshandelingen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Anderzijds is aan het einde en in de periode na de Tweede Wereldoorlog munitie geruimd en gedumpt in bijvoorbeeld watergangen, oude loopgraven, bomkraters. Om die reden is het belangrijk om te weten waar (zware) bombardementen hebben plaatsgevonden, waar (loopgraaf)gevechten en verdedigingslinies zijn geweest en waar munitie werd opgeslagen. Met name op plaatsen waar veel gevochten is, lag veel niet gesprongen of ongebruikte munitie in het veld. Dit is of in de bodem achtergebleven, of verzameld en daarna onschadelijk gemaakt dan wel gedumpt.
Betekenis van niet gesprongen explosieven
Het maken van een inschatting van risico's voorafgaand aan werkzaamheden voorkomt niet alleen onveilige situaties, maar ook stagnatie van het project en hierbij gepaard gaande budgetoverschrijding. Het raadplegen van de signaleringskaart met gebieden waar door historische gebeurtenissen verhoogde kans bestaat op de aanwezigheid van niet gesprongen explosieven is een eerste stap bij het maken van risico afwegingen voor een plangebied. Deze signaleringskaart is opgesteld aan de hand van archiefonderzoek, literatuurstudie, ooggetuigenverklaringen en eerdere vondsten.
- Landelijk is er diverse wet- en regelgeving van toepassing. In artikel 4.10 van het Arbeidsomstandigheden besluit is bepaald dat arbeid voor het opsporen, benaderen en ruimen van niet gesprongen explosieven moeten worden uitgevoerd door een (WSCS-OCE) gecertificeerd bedrijf. Deze regel treedt in werking zodra er inschattingen gemaakt gaan worden van risico's en de vervolgstappen (zoals het benaderen van een explosief). Deze regelgeving is nog niet van toepassing als er een eerste inschatting gemaakt wordt van de trefkans op niet-gesprongen explosieven in de bodem. Het doen van een historisch feitenrelaas (zoals de provinciale signaleringskaart) is niet gebonden aan de landelijke regels, zoals de WSCS-OCE.
- Rol van de provincie: De provincie heeft geen officiële rol ten aanzien van niet-gesprongen explosieven. Door het opstellen van de signaleringskaart heeft de provincie faciliterend richten gemeenten en initiatiefnemers van ruimtelijke ontwikkelingen gewerkt. Door de provincie is dan ook geen specifieke beleid opgesteld voor de omgang met niet-gesprongen explosieven.
- Rol van de gemeente als bevoegd gezag: Bij het opsporen en ruimen van niet-gesprongen explosieven is de openbare orde en veiligheid het bepalende uitgangspunt. De burgemeester is op grond van artikel 172 van de Gemeentewet belast met de handhaving daarvan. Aan hem staan daartoe diverse bevoegdheden ter beschikking, waaronder het geven van noodbevelen en het vaststellen van een noodverordening. De beslissing om in een concrete situatie al dan niet over te gaan tot het opsporen en ruimen van explosieven is dus de bevoegdheid van de burgemeester. Er geldt overigens geen verplichting om over te gaan tot opsporing en ruiming. Dit hangt af van het concrete geval en dat wordt vooral beoordeeld in relatie tot het huidige en toekomstige gebruik van het gebied.
Opsporen van Conventionele Explosieven: WSCS-OCE
Hoogveld Sonderingen B.V. heeft personeel in dienst dat WSCS-OCE gecertificeerd (basiscertificaat) is.
Opsporen en ruimen: handreiking voor gemeenten